U zoekt een perfecte verkoper van gebruikte auto’s, goedkope Rolex-horloges of namaak Viagra erectiepillen? Pech, want Dirk Scheringa is niet meer beschikbaar. Hij is namelijk op de weg terug naar de top, signaleert Errol Keyner.
Iedereen wist stiekem wel dat self made-ondernemer Scheringa de randen opzocht van wat betamelijk was en er soms overheen ging. Niet netjes, maar ach, zoveel kwaad deed hij toch niet?
Opkomst en ondergang
De oprichter van DSB Bank werd groot door dure consumptieve kredieten te slijten via agressieve reclames. Hij breidde geleidelijk het dienstenpakket uit met hypotheken en koopsompolissen. Consumenten waren weerloos tegen de verlokkingen van het kopen op krediet.
Het jarenlang keihard aan de weg timmeren en op kwetsbare consumenten inbeuken, maakten Scheringa succesvol en beroemd. Een eigen schaatsploeg, voetbalclub (AZ) en museum gaven zijn ego een flinke boost.
Zijn gestage groei stond in schril contrast met Scheringa’s ondergang, die in sneltreinvaart verliep. Een door Pieter Lakeman opgeroepen bankrun zorgde voor acute liquiditeitsproblemen bij DSB Bank, die in oktober 2009 failliet ging.
Vechtend voor eerherstel
Inmiddels zet Scheringa alle wapens in om eerherstel te bewerkstelligen. Met Geert-Jan Knoops, die ondanks zijn beroep als topadvocaat, één en al integriteit uitstraalt, gaat hij de strijd aan tegen de gevestigde macht.
Het Vaticaan ontbreekt nog, maar De Nederlandsche Bank, de Autoriteit Financiële Markten en de overheid (Ministerie van Financiën) kunnen wat Knoops aangaat hun borst natmaken. Zij zouden een complot hebben gevormd om Scheringa en zijn bank te gronde te brengen.
Ik vermoed dat Scheringa gelijk heeft, maar als er ooit iemand een dergelijk complot heeft verdiend, is hij het wel. Het DSB-imperium heeft namelijk veel kwaad berokkend aan duizenden klanten en ging daarbij vaak nog verder dan zijn branchegenoten.
Niet dat andere marktpartijen – banken, verzekeraars en tussenpersonen – altijd netjes met hun klanten omgingen. Affaires zoals de woekerpolissen en leaseproducten bewijzen het tegendeel, net als de moedwillige overkreditering van klanten.
Baas boven baas
Scheringa ging echter over lijken en had een gouden neus om de meest dodelijke producten te slijten. Ook aan consumenten die er financieel zwak voorstonden, maar meestal net niet zwak genoeg om als wanbetaler te eindigen.
Zoals veel klanten met een Hollands Welvaren polis hebben ervaren, had Scheringa in de woekerpolisaffaire een interessante niche gecreëerd. Hij voorzag dure beleggingsverzekeringen van Reaal van een extra kostenlaag. Baas boven baas.
Het feit dat Scheringa totaal niet paste in het beeld van de ogenschijnlijk nette bankier in driedelig pak, zal bij toezichthouder DNB ongetwijfeld de doorslag hebben gegeven. Scheringa moest hangen en aldus geschiedde
Scheringa wint
Ik voorspel u, gedreven door een – misplaatst – eergevoel zal Scheringa uiteindelijk overwinnen. Zijn belangrijkste wapen is namelijk niet Knoops, maar een grenzeloos optimisme en doorzettingsvermogen. De Nederlandse Staat is volstrekt kansloos.
Dit geldt ook voor zijn toekomstige slachtoffers. Scheringa’s ietwat sullige, wolf-in-schaapskleren uitstraling (de wollen sokken zijn geen toeval) zal ook in de toekomst een gouden formule blijken en hij zal niet schromen deze maximaal in te zetten.
Over enkele jaren zal hij weer rotproducten aansmeren aan diezelfde arme sukkels die hij een decennium eerder berooid had achtergelaten. Mensen blijven erin trappen.
Veel liefhebbers van voetbal en schaatsen dragen Scheringa nog steeds op handen en zijn hem dankbaar voor zijn gulheid. Een enkele kunstliefhebber wellicht ook. De rekening is echter door anderen betaald en dat zal in de toekomst opnieuw gebeuren.
Errol Keyner is adjunct-directeur bij de Vereniging van Effectenbezitters (VEB), maar schrijft dit artikel op
persoonlijke titel.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl